O speleološkim objektima u BiH postoje podaci već iz doba Osmanske vladavine. Među prvima možemo spomenuti turskog putopisca Evliju Čelebiju, koji u naše krajeve dolazi oko 1600. godine.

Speleologija u Osmanlijskom dobu

Uz svoj obilazak naših krajeva Čelebija je obilazio i mnoge naše pećine. U njegovim brojnim radovima ne nalazimo opise unutrašnjosti pećina nego opise okoline pećina. U jednom takvom njegovom opisu piše: "Iz pećina planine Ravna i planina Juk kaz(starog grada) izvire i na mlazove kulja jedno bistro vrelo hučeći tako jako da uši zagluhnu čovjeku koji to sluša. U mjesecu julu ono je hladno kao led." U daljem dijelu teksta se navodi veliki broj riba i 13 vodenica koje se nalaze na vodi niže izvora.

Opisujući grad Jajce Čelebija navodi pećine i podzemne hodnike koji se nalaze na jugoistočnoj strani grada koja sama nije bila opasane bedemom nego se tu izdižu stijene ispod kojih teče rijeka velika kao more. Dalje navodi da se podzemnim dvoranama u sedri može doći do samih katakombi i dalje.

Interesantan je njegov članak o Blagaju,u kojem kaže: "Nalazi se na obali rijeke Bune, koja izvire iz one poćine pod gredskom kapijom izbijajući kao sedmoglava aždaja. Iz velike pećine, što je pod onom liticom izvire rijeka sa velikom hukom. Na izvoru rijeke, pod pomenutom pećinom nalazi se veliki bazen s površinom otrilike kao dva gumna, kažu da mu niko nije mogao naći dna. U stijeni na kojoj leži tvrđava i koja se diže nad ovim bazenom poput brda Demavenda, ima mnogo surih orlova."

Čelebija u svojm radovima još navodi područje Popovog polja za koje veli: "Na području Popovog polja ima preko hiljadu jama, ali u njima nema vode. Kad nastana mjesec juli i vode u cijelom kraju opadnu onda se iz ovih jama pojavi i provri voda. A kasnije, kada nabujaju pretvore ovo Popovo polje u jezero. Čovjek može sići u ove jame i šetati po njima." ...

Tweet

Tweet